قراردادها
قراردادها و انواع آن
شناخت درباره قراردادها و انواع آن می تواند در زندگی کاری ما تاثیر زیادی داشته باشد.
از منظر کلی و بدون ورود به مباحث دقیق و جزئی نظری باید عقد و قرارداد را دو واژه مترادف تلقی کنیم.
عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن ها باشد.
قرارداد، توافق دو یا چند اراده است که به منظور ایجاد آثار حقوقی انجام می‌شود.
در هر قرارداد باید قصد و رضای طرفین وجود و همخوانی داشته باشد تا معامله به درستی واقع شود.
و اگر قصد و رضای طرفین قرارداد تعارض داشته باشد آن قرارداد باطل خواهد شد.
به دلیل تنوع نظر در نحوه دسته بندی قراردادها، نوع قراردادها بر حسب خصوصیات مختلف آنها متفاوت است.
در زیر دسته بندی های گوناگونی که جایز است آورده شده‌اند:
- طرفین قرارداد
یک قرارداد حقوقی دارای دو طرف است که ممکن است شخصی حقیقی یا حقوقی باشد.
- موضوع قرارداد
تعهد یا انجام کاری است که قرارداد برای آن تنظیم شده است. موضوع قرارداد نباید خلاف مقررات و قوانین جاری کشور یا حقوق بین‌الملل باشد و باید منفعت عقلایی داشته باشد.
- تعهدات قرارداد
در تنظیم قراردادهای تجاری بین‌المللی باید تعهدات و مسئولیت‌های طرفین به وضوح مکتوب شوند.
- مدت زمان قرارداد
مدت برای انجام تعهدات و مفاد قرارداد باید تعیین شود.
- تضمین قرارداد
وقتی قراردادی منعقد می‌شود، به خصوص چنانچه موضوع آن انجام کار یا ساختن چیزی باشد، این تردید وجود دارد که اگر طرف قرارداد به تعهد خود عمل نکند چگونه باید جبران خسارت شود یا در صورت انجام کار و وجود نقص چگونه خسارت گرفته شود؛ تعیین تضمین در قرارداد می‌تواند این مسائل را تا حدودی حل نماید.
و موارد دیگر از قبیل بهای کالا یا خدمات، نحوه اجرای تعهد، موارد فسخ یا انفساخ قرارداد، گارانتی و تضمین، موارد عدم مسئولیت، حوادث قهری یا فورس ماژور، قانون حاکم بر قرارداد، شیوه حل و فصل اختلافات.
قراردادهای پرکاربرد
مهمترین قراردادهای پرکاربرد به شرح ذیل است:
۱- تجاری و بازرگانی
قرارداد خرید و فروش، تامین مالی، خدمات، تدارکات، پیمانکاری، نمایندگی، نمایندگی انحصاری، نمایندگی فروش، نمایندگی توزیع، عاملیت فروش، وارد کننده انحصاری، توزیع کننده انحصاری، فرانشیز، حمل و نقل داخلی، حمل و نقل بین المللی، حق العمل کاری، صادرات، واردات، واگذاری و فروش و انتقال سهام شرکت، برون سپاری، واسطه گری، دلالی، بازاریابی، کارگزاری، واگذاری امتیاز، لیسانس، ترخیص کالا، خرید و فروش کالا و خودرو و زمین و ملک و سهام و مغازه، فروش اقساطی، لیزینگ، اجاره به شرط تملک، بیع، بیع متقابل، بیع بین المللی، بیمه، تولید و توزیع، ضمانت، تضمین، گارانتی، ایزو، تبلیغات و سایر انواع قراردادها.
۲- خدمات تخصصی
در این نوع قرارداد، موضوع اصلی قرارداد ارائه خدمات توسط یکی از طرفین است و کالایی مورد مبادله قرار نمی گیرد.
قرارداد خدمات حقوقی و وکالت و حق الوکاله، مشاوره حقوقی، خدمات مهندسی، مشاوره مهندسی، نظارت مهندسی، مهندس ناظر، مهندس مشاور، داوری، تدریس، حق التدریس، کارگزاری، مشاوره پروژه، اجرای طرح پژوهشی و تحقیقی، گردشگری و گشت توریستی، مدیریت طرح، مدیریت پروژه، خدمات فنی، خدمات آموزشی و غیره.
۳- مشارکتی
۴- ملکی
۵- مالی
۶- کاری و استخدامی
۷- پیمانکاری و عمرانی و مهندسی
۸- ساختمانی
۹-حقوق صنعتی
۱۰- رایانه ای
۱۱- ورزشی
۱۲- حقوق مولف
۱۳- هنری و سینمایی
۱۴- واگذاری امتیاز و مجوزها
علاوه بر این دسته بندی کلی، موارد پرکاربرد دیگری هم وجود دارند که هر یک ماهیت و کارکرد خاص خود را دارند .